In 2017 was ik in Mafraq, een stad in Noord-Jordanië. 1 op de 4 inwoners is daar vluchteling. Een week lang werd ik via vrijwilligerswerk vanuit de christelijke kerk in Mafraq ondergedompeld in de pijn en ellende waarin vluchtelingen dagelijks verkeren. Ik vond het heftig. Confronterend. Het contrast met mijn eigen leven in vrijheid was onvoorstelbaar groot. Ja, Mafraq zat in mijn beleving ‘vol’. Ik zag het, met eigen ogen.

Onder andere die ervaring maakt dat ik het durf te zeggen: Nederland zit niet vol.

We denken alleen van wel. Vanwege het digitale geschreeuw van je buurman, die regelmatig zijn mening ventileert op social media en nogal duidelijk is wanneer het om asielzoekers gaat. Door foto’s van ranzige toiletten in Ter Apel, die in mijn beleving niet in Nederland thuishoren maar in een vluchtelingenkamp, ergens in een onderontwikkeld land. Door berichtgeving dat asielzoekers buiten moeten slapen omdat de opvanglocaties vol zitten. Door een column die je leest en waarin gepleit wordt voor een grenzen-dicht-beleid. Of door politici, die dit dag in, dag uit roepen. Al enkele jaren krijgen we keer op keer die bevestiging: we zitten vol. Grenzen dicht.

Oekraïne bewees echter het tegendeel. Waar een wil was, bleek een weg. Ineens was er goed doordacht beleid. Ontwikkelden we een lange termijn strategie om deze mensen van dienst te kunnen zijn. Stonden we met open armen. En bleek: ons land zit helemaal niet vol. We willen het gewoon niet. Politici niet, leiders niet, veel burgers ook niet. En ik snap het. Stond zelf ook niet te springen om voor asielzoekers te gaan werken. En toch: als we het willen (lees: gewoon gaan doen), kúnnen we het.

Ik voel de ‘ja-maars’ wel degelijk. Het (dreigende) woningtekort. De financiële consequenties voor ons land. De groter wordende groep gezinnen die op bijstandsniveau moet leven. Tegelijk zijn we het vierde (!) rijkste land ter wereld. Wij Nederlanders behoren tot de top vijf van wereldburgers met het meeste vermogen. Misschien hebben we het gewoon best heel goed. Ontvingen we nét een beetje meer genade dan zoveel andere wereldburgers. Beter gezegd: meters vol genade. We willen er alleen geen centimeter van teruggeven.

En dáár zit voor mij de pijn. Het onrecht. Ik word boos als ik om me heen hoor of lees dat vluchtelingen onze woningen afpakken. Dat ze ons geld kosten – terwijl we zelf in dat geld omkomen. We wijzen zo makkelijk naar een ander, vooral wanneer die ander niet in ons leven past. Jaarlijks scheiden er in Nederland 30.000 echtparen. Deze gezinnen hebben állemaal een extra woning nodig. Dat zijn in een decennium 300.000 extra woningen. Ik hoor er nóóit iemand over in een discussie over het woningtekort.

Nog even terug naar Mafraq. 25% van de inwoners in deze stad was vluchteling. Nederland telde eind 2021 99.586 vluchtelingen en 17.117 asielzoekers. Dat is ongeveer 0,67% van de totale Nederlandse bevolking. Ruim minder dan 1%.

Ik zou graag een beetje meer gerechtigheid zien voor die 0,67% ontwortelde mensen in Nederland. Dat betekent niet dat we iedere vluchteling maar grenzeloos moeten ontvangen tot we vol zitten. Het betekent wel dat we gaan helpen waar we kunnen. Denken in oplossingen, juist ook op Europees niveau. Elkaar versterken. Samen recht doen. God zegt: ‘Spreek eerlijk recht, wees goed en zorgzaam voor elkaar; onderdruk geen weduwen en wezen en ook geen vreemdelingen en armen, en wees er niet op uit om een ander kwaad te doen (Zacharia 7:9-10).

Zullen we samen wat zachtmoediger worden? ‘Gelukkig zijn de zachtmoedigen, want zij zullen de aarde beërven’. De aarde beërven, straks. Toe maar! Als díé toekomst me wacht, dan kan ik het dat kleine poosje dat ik hier nog ben wel met wat minder uitzingen.

Maak Ons Hart Onrustig - Schrijvers Voor Gerechtigheid (met tekst) - YouTube