14 juni 2023: voor veel Nederlandse jongeren was het een belangrijke dag. D-day: Kan de vlag uit? Heb ik voldoende examenpunten gehaald voor mijn Nederlands, Engels, wiskunde, burgerschap? Gaat de poort naar mijn toekomst nu écht open? We zagen veel vreugdevolle berichten op social media voorbij komen. Foto’s met be(rug)zakte Nederlandse vlaggen werden massaal gedeeld. Prachtig!
Terwijl onze jongeren hun persoonlijke successen vierden ging het op deze woensdagochtend voor vele andere jongeren verschrikkelijk mis, op de Middellandse Zee. Zij hadden óók bijna een poort bereikt: van Europa, wel te verstaan. 10 minuten voor het vasteland sloeg hun boot om. In de buik van het schip zaten honderden moeders en kinderen. Opgesloten. Wat moet er door hen heen gegaan zijn toen ze samen voelden: dit is ons einde. Moeders die vluchtten, en hoopten op een menswaardig bestaan voor hun kinderen. Op zoek waren naar een plek om fatsoenlijk te kunnen leven. Ze wilden hun kinderen veilig zien opgroeien. Net als wij. Ze wilden hun kinderen laten ontwikkelen. Net als wij. Ze droomden dat hun kinderen óók zouden studeren en slagen voor wiskunde en burgerschap, en zoveel meer. Net als wij.
Burgerschap: een vak dat staat voor basiswaarden zoals vrijheid, verdraagzaamheid, gelijkwaardigheid en het afwijzen van onrecht en discriminatie. De theorie klinkt veelbelovend. De praktijk blijkt weerbarstiger dan ooit: aan de grens van ons Europa verzaken we finaal op al deze punten. Ik lees het nieuwsbericht over de gezonken migrantenboot vlak voor de Griekse kust, op die bewuste 14e juni jl. Ik citeer: 'Alarm Phone neemt het de Griekse kustwacht en grenswacht Frontex kwalijk dat de reddingspoging niet veel eerder op gang kwam. Bij hulporganisatie Alarm Phone waren telefoontjes binnengekomen van migranten aan boord, die zeiden dat het schip was stilgevallen en dat de kapitein het schip had verlaten in een klein bootje. Griekse en Europese autoriteiten waren er helemaal van op de hoogte dat dit schip overvol en niet zeewaardig was, maar toch is er geen rediddingsoperatie opgezet.' (Bron: NOS.nl)
Dít is onrecht. Miljoenen zijn op de vlucht voor oorlog, armoede, honger, ingestorte onderwijs- en zorgsystemen. Aanhoudende mensenrechtenschendingen in landen als Syrië en Afghanistan hebben ervoor gezorgd dat veel vluchtelingen afhankelijk zijn geworden van onze hulp. Ze namen het risico, zonder überhaupt een keuze te hebben. Stapten in de buik van het schip, op zoek naar een beter leven. Het werd hun (massa)graf. De poort ging dicht. En wij? Wij stonden erbij, en keken ernaar… Terwijl God zó duidelijk is over wat Hij van ons vraagt: recht doen aan onze naaste. De Bijbel staat er vol van!
Waarom, voor de zoveelste keer? Omdat het mij misschien iets gaat kosten? Omdat het voor ons voelt als een te grote aanslag op onze Nederlandse samenleving? Nederland is niet van u, van mij. De wereld is van Hem! De Eeuwige, de Oneindige. En Hij was zo genadig om u, jou, hier een plekje te geven. Hij deed de poort niet dicht, terwijl daar álle reden toe was. Het voelt soms bijna beschamend, dat wij zo ongeveer het beste plekje kregen. Onverdiende genade! Wat blijken we -juist in het licht van díe genade - genadeloos hard. Ik word er soms letterlijk misselijk van.
Genadeloos hard – zullen we deze zeer ‘ongewenste basiswaarde’ maar niet doorgeven aan onze kinderen? Vertel uw kind dat wij het leed van de ander niet kunnen wegnemen. Breng ze ook het goede nieuws: we kunnen samen helpen dragen! Zie op Jezus en probeer te doen wat Hij deed. Doe iets aan het leed dat u tegenkomt. Vandaag nog! Gewoon, in het klein. In de straat waar u woont. Open je ogen, je hart eens voor het zwakkere, het kwetsbare. Zo kunnen we samen tóch laten zien waar we voor staan. En maken we het falende beleid aan de grenzen van Europa misschien een beetje goed…